Cerrahi sonrası ağrı sendromu, bel ameliyatlarından sonra hastanın şikayetlerinin geçmemesi ya da tekrarlamasıdır. Kronik bel ağrısının en önemli nedenlerinden biridir. Kronik ağrı ile ilgilenen merkezlerdeki en sık görülen rahatsızlıklardan biridir. Birçok sebebi olabilmektedir. Bu sebepler ameliyat sonrası zamana göre farklılık göstermektedir.
Ameliyattan hemen sonra ağrının hiç geçmemesi :
- Yanlış tanı
- Hasta beklentisinin çok yüksek olması
- Yanlış ameliyat tekniği
Ameliyattan günler sonra ağrının tekrarlaması :
- Cerrahi yan etkiler ( enfeksiyon , hematom vs.. )
- Fıtığın tekrar çıkması
- Bel kaslarında güçsüzlük
Ameliyattan haftalar sonra ağrının tekrarlaması :
- Fıtığın tekrarlaması
- Ameliyat yerinde sert doku ( nedbe ) oluşması
- Yalancı kireçlenme
Ameliyattan aylar ya da yıllar sonra ağrının tekrarlaması :
- Tekrarlamış ya da yeni oluşmuş fıtık
- Kanal daralması
- Bel kayması
Cerrahi sonrası ağrı sendromu düşünülen hastalarda teşhisi doğrulamak için, bazı görüntüleme yöntemleri ve kan tahlilleri gerekebilir. Bu amaçla en faydalı tetkik MR çekimidir. Sintigrafi ve ilaçlı MR, ayırıcı tanıda gerekebilmektedir. EMG çekilmesi, fonksiyonel olarak sinirlerin durumunu göstereceğinden faydalıdır. Ayrıca iltihap göstergesi kan tahlillerini görmek de çoğu zaman gerekli ve yararlıdır.
Cerrahi sonrası ağrı sendromu tedavisi, öncelikle ağrının kaynağını bulmakla başlar. Ağrının kaynağının doğru bir şekilde saptanmasından sonra sebebe yönelik yapılacak tedaviler başarı şansını arttıracaktır. Yukardaki tabloda belirttiğimiz gibi ağrının birçok sebebi olabilmektedir.
Tedavide en sık kullanılan yöntemler;
- Epidural enjeksiyonlar ( belden iğne )
- Radyofrekans termokoagülasyon ( sinir yakma )
- Epidural lizis, epiduroskopi ( ameliyat yerindeki yapışıklıkları lazer ile açmaya çalışma )
- Rehabilitasyon ve fizik tedavi
- Elektroakupunktur ve benzeri alternatif yöntemler
- Bel okulu
- Psikolojik destek
Özetle; başarısız bel cerrahisi, maalesef yüksek oranda görülen, hastanın günlük yaşantısını, hareket kabiliyetini, işini yapmasını, kısacası hemen her şeyini etkileyen son derece can sıkıcı bir durumdur. Böyle bir durumla karşılaşmamak için bel fıtığı tedavisinde ameliyat gereklilikleri tekrar tekrar gözden geçirilmelidir. Gerçekten, tam ve kaliteli tedaviler uygulanmasına rağmen ağrısı geçmeyen hastalar ameliyata alınmalıdır. Ameliyat kararını sadece MR filmine bakarak vermemek gerekir. Ayrıntılı bir fizik ve nörolojik muayene yapılmalı ve EMG çekilmelidir. Bel ağrısı olan kişiler öncelikle cerrahları değil dahili branş hekimlerini tercih etmelidir. Bütün bu önlemler, başarısız bel ameliyatlarının önüne geçmeye yardımcı olacaktır.