BACAK AĞRISI

Bacak ağrısı, bir çok sebepten dolayı olabilmektedir. Bu sebeplerden en sık görülenleri derlemeye çalıştık. Bacak ağrılarının teşhis edilmesinde, dikkatli bir muayene esastır. En faydalı görüntüleme yöntemleri ise röntgen, EMG, MR ve ultrasondur. Bacak ağrısı yapan sebepler,  damar, sinir, kas , tendon, eklem ve kemiklerden kaynaklanabilir.

Damar sorunlarına bağlı bacak ağrısının özellikleri şunlardır:

- Toplardamar tıkanıklığında etkilenen bacakta şiddetli ağrı ve şişlik olur. Dikkatli bir muayene ve bacak çevresinin mezuro ile ölçülmesi gerekir. Kesin teşhis için doppler ultrason çekilmelidir. 
- Atardamar tıkanıklığında ise etkilenen bacakta ağrı, soğukluk, solukluk ve ilerleyen dönemde morarma görülür. Yürürken bacak ağrısı artış gösterir. 
- Yüzeyesel ve derin toplardamarların yetmezliği; yani varis hastalığında ise bacaklarda ağrı, varisli damarların belirginleşmesi ve renk değişiklikleri görülür. 
- Lenf damarlarının tıkanması ya da yetmezliği durumunda ise lenfödem dediğimiz rahatsızlık ortaya çıkar. Tek ya da her iki bacakta olabilmektedir. Bacakta şişlik ve özellikle yürüken ağrı ortaya çıkabilmektedir. 

Sinir kökenli bacak ağrısının nedenleri ve özellikleri şunlardır :

- Belden kaynaklanan bacak ağrısı. Bel fıtığının ya da kitlesel bir lezyonun sinire baskı yapması ya da belde omurilik kanalında daralma. Bel fıtığına bağlı bacak ağrısı genellikle oturmakla ve ağır yük kaldrımakla artış gösterir. Kanal daralmasına bağlı gelişen bacak ağrısı ise yürümekle ortaya çıkar, ağrı ile birlikte uyuşma , karıncalanma gibi farklı şikayetler de olabilir. 
- Sinir sıkışmasına bağlı gelişen bacak ağrısı. Siyatik sinirin kalça bölgesinde sıkışması , diğer bazı sinirlerin kasık, diz ve ayak çevresinde sıkışmasına bağlı bacak ağrısı olabilmektedir. 
- Nöropati ya da sinir iltihaplanmasından dolayı olan bacak ağrısı. Özellikle şeker hastalarında dörülen bacaklarda ağrı , yanma, karıncalanma gibi şikayetlerin en sık sebeplerinden biri de nöropati dediğimiz sinir iltihaplanmasıdır. Nöropati, şeker hastası olmayan kişilerde de olabilmektedir. Teşhiste EMG oldukça faydalıdır. 
- Huzursuz bacak sendromu, özellikle geceleri rahatsız eden, bacağını hareket ettirince ya da yataktan kalkıp yürüyünce azalan muhtemelen sinirsel kökenli bir ağrıdır. 

Eklem sorunlarına bağlı gelişen bacak ağrısı ve özellikleri:

- Bel eklemlerinde kaynaklanan ağrılar genellikle kalça bölgesinde hissedilir. 
- Kalça ekleminden kaynaklanan sorunlarda ağrı kasık ve uyluğun ön yüzünde hissedilir. Yürürken artış gösterir. 
- Diz eklemi problemlerinde ise ağrı genellikle diz çevresinde hissedilir. Yürümekle , ayakta durmakla artış gösterir. 

Kemik kaynaklı bacak ağrısının özellikleri:

- İyi huylu ya da kötü huylu kemik tümörleri, kemiğin beslenmesinin bozukluğu, avazküler nekroz, kemik enfeksiyonları gibi.

Yumuşak doku kaynaklı bacak ağrısı yapan nedenler:

- Kas ve tendon zedelenmeleri, kramplar, travma, bursit, gergin bant sendromu gibi sebepler, bölgesel ağrıya neden olurlar, dikkatli bir muayene ile teşhis edilebilirler. Teşhiste kas ve eklem ultrasonu önem arzetmektedir. 

Hasta örnekleri:

Olgu 1 

Hastamız MY, yaklaşık 5 aydır bir türlü teşhis konulamamış şiddetli bacak ağrılarından şikayetçiydi. Bize geldiğinde neredeyse yürüyemeycek durumda idi. Yakınlarının ifadesine göre kendilerine her türlü tetkik ve tedavi yapılmış ancak birşey bulunamamıştı. Hatta ağrılarının psikolojik olabileceği bir söylenmişti. Dikkatli bir muayeneden sonra hastamıza EMG testi yapmaya karar verdik. EMG sonucunda ağrısının belden kaynaklandığına dair kesin kanıtlar elde ettik. Bunun üzerine kendisine belden ilaçlı MR çekitridik. Sonuçta omurilik sinirlerine baskı yapan büyük bir kemik tümörü tespit ettik. 

Olgu 2

Hastamız ED, uzun zamanır şiddetli bacak ağrılarından şikayetçiydi. Şeker, tansiyon gibi bir hastalığı yoktu. Kendisine daha önce bir çok tetkik ve tahlil yapılmış ancak bir türlü tam bir teşhis konulamamıştı. Bize gönderilme amacı sadece ağrısın kesilmesiydi. Ağrının sebebini kesin olarak anlamadan tedavi edemeyeceğimizi, bu yüzden EMG testi ve sinir ultrasonu çekmemiz gerektiğini söyledik. Ayrıntılı ve titiz bir EMG incelemesinden sonra anladık ki nadir görülen bir tür sinir iltihaplanması ile karşı karşıyayız. Uygun tedaviyi düzenledik ve hızlı bir şekilde ağrıları azalma gösterdi. 

Olgu 3

Hastamız AU, 21 yaşında ve 4 haftalık hamile bir kadın. Sağ bacağında ağrı şikayetiyle bir Ortopedi uzmanına müracaat ediyor. Ortopedi uzmanı MR istiyor, MR sonucunda menisküs yırtığı olduğunu söyleyip, önce çocuğunu aldırması, sonra ise menisküs ameliyatı olması gerektiğini söylüyor. Hastamız, farklı bir görüş almak için bize geliyor. Dikkatli bir muayene sonucunda farkettik ki, sağ bacağı diğerine göre şiş durumda. Mezuro ile ölçüm yaptık ve sağ bacağının sol tarafa göre 3 cm daha şiş olduğunu gördük. Şiddetli baldır ağrısı da olduğu için, acil doppler ultrason istedik. Ultrason sonucunda toplardamar tıkanıklığı teşhis ederek, gerekli tedavi önerdik. Hem kendisinin hem de bebeğinin hayatını kurtarmanın gururunu yaşadık. 

Uzm Dr Ahmet SÜMEN
BAM Klinik - Romatizma ve Ağrı Merkezi
Bakırköy / İstanbul